Kuyumcular için Ustalık ve Kalfalık Belgeleri Nasıl alınır?

Bu yazımız her ne kadar Kuyumcular için ustalık ve kalfalık belgeleri nasıl alınır başlığını taşıyor olsa da birçok meslek için aynı yönetmelik geçerlidir. Bu meslekler 3308 sayılı kanunun ilgili yönetmeliğinde açıkça belirtilmiştir.

1. Kalfalık

Kalfalık Nedir?

Kalfalık Belgesi Örneği

Çıraklık eğitimini başarı ile tamamlamış ve bir işe başlama yeterliliğine sahip olduğu düşünülen kişiye kalfa denir. Örnek vermek gerekirse Üniversitelerde Öğretim görevlileri usta ise asistanları da kalfa sayılabilir. Kısacası bir öğreticinin himayesi altında mesleğini rahatlıkla icra edebilen kişi kalfadır.

Kalfalık belgesi nereden alınabilir?

3308 sayılı kanunun kapsama almış olduğu mesleklerde gerekli şartları taşıyanlara Mesleki Eğitim Merkezleri tarafından verilir.

Kalfalık sınavına girebilecekler.

• İlköğretim ya da Lise mezunu, bir işyerinde çalışıp mesleklerinde teorik ve pratik eğitim sürelerini başarıyla tamamlayanlar
  (Eğitim süreleri 1,5 – 3 Yıl )
• Mesleki Müdürlükçe ilan edilen mesleki af dönemlerinde
• Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihte bir işyerinde çalıştığını belgelendirenlerden 18 yaşını doldurmuş olanlar, 16 yaşını doldurmuş olanlar intibak eğitimine katıldıktan sonra doğrudan kalfalık sınavına girebilirler.
• Meslekleri ile ilgili
• Meslek Liseleri ara sınıflarından ayrılanların durumu değerlendirilme sonucu belirlenerek.
• Yurt dışında meslek eğitimi alınmış olup, belgelendirme işlemine geçememiş olanların durumu değerlendirme sonucu belirlenerek
• Mesleği ile ilgili yönetmeliklerce kabul edilebilir. Kurs belgeleri değerlendirilerek
• Mesleki Eğitim Merkezlerinde eğitimi yarım kalmış ve belirtilen şartları (Pratik çalışmalar)tamamlayanlar.

Not: Yukarıda bahis konusu olan konular denklik işlemlerinde açıklanacaktır. Sonuç: Kalfalık sınavına, çıraklık Eğitimini tamamlamış kanunun denklik veya geçici madde hükümleri doğrultusunda bu sınavlara katılmaya hak kazanmış olanlar girebilir.

Kalfalık sınav başvurularında

• Kalfalık sınavına girebileceklerin durumları ile ilgili bilgilerinin belgeleri (Belgeler: Geçmiş hizmet belgelendirme evrakları
  (Bonservis ) sertifika-diploma-durum yazıları vb.)
• Nüfus hüviyet cüzdanı aslı ve örneği ( T.C. kimlik no)Öğrenim belgesinin aslı ve örneği ( En az İlkokul/ İlköğretim)
• Üç adet vesikalık fotoğraf
• Sağlığı ve Fiziki durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir, doktor raporu
• Haberleşme gereği, posta pulu ( M.T.E. Yön.Mad.38)

Kalfalık sınav uygulamaları

• Kalfalık sınavları her sene şubat- Haziran ve Eylül dönemlerinde yapılır.
• Kalfalık sınavları –Yazılı – Mesleki dersler – Genel bilgi dersleri
  Pratik uygulama
• Kalfalık sınavları, Milli Eğitim Bakanlığından 2 Esnaf ve Sanatkarlar birliklerinden 2, Sanayi ve Ticaret odalarından 1 temsilciden oluşan komisyonlar tarafından yapılır.
• 0-Geçersiz 1 –Zayıf 2 – Geçer 3 – Orta 4 – İyi 5 – Pekiyi notları ile değerlendirilir. Sınavlara katılım esas olup Türkçe ve meslek dersleri sınavlarından en az “Geçer” not alması, mesleki uygulama sınavından “ Orta” alması, tüm derslerden sınava girmiş olması koşulu ve aritmetik ortalamasının en az “2.00” olması koşuluyla başarılı sayılır.
• Sınavlarda başarısız olanlar sadece başarısız oldukları derslerden sınavlara katılırlar.
• Sınava giren kalfa adayının 12 dönem sınav hakkı vardır. (Yönetmelikle belirlenen özürleri olan adaylar ilgili dönem ya da dönemlerdeki sınav haklarını kullanmamış sayılır.)
• Sınavlarda başarılı olan adaylara kalfalık belgeleri düzenlenir

2.USTALIK BELGESİ

USTALIK NEDİR?

Ustalık Belgesi Örneği

Kalfalık dönemini başarı ile tamamlayan, bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bunları mal ve hizmet üretiminde iş hayatınca kabul edilebilecek standartlarda uygulayabilen; üretimi planlayabilen; üretim sırasında karşılaşılabilecek problemleri çözümleyebilen kişiye kısaca usta denir.

KALFALARIN USTALIK EĞİTİMİ

İsteyen kalfalar için ustalık eğitimleri düzenlenir. Kalfaların katılacağı ustalık eğitiminin kapsam ve süresi, Bakanlıkça hazırlanacak programlarda belirlenir. Bu eğitim; çalışma saatleri dışında valilikçe uygun görülecek yerlerde yapılır. Söz konusu eğitim kurum müdürlüğünce hazırlanacak ve valilikçe onaylanacak çalışma takvimine göre düzenlenir

Ustalık eğitimine kayıt edilen kalfalar, kalfa değerlendirme ve kütük defterine kaydedilir ve bunlar için kalfa kayıt dosyası düzenlenir. İlişiği kesilen veya başka bir kuruma nakli yapılan kalfanın durumu, kalfalık belgesinin arkasına ve kalfa değerlendirme ve kütük defterindeki açıklama bölümüne yazılır.

Ustalık eğitiminde teorik eğitimin yanı sıra pratik eğitime devam esastır. Eğitim süresince kayıtlı kalfaların meslekleri ile ilgili bir iş yerinde çalışıp

çalışmadıkları ilgili müdürlükçe izlenir. Kalfaların iş yeri değişikliklerinde iki aydan fazla pratik eğitim eksiklikleri, pratik eğitim süresine eklenir. İşinden ayrıldığı belirlenen kalfaların kayıtları, iki ay içinde yeni bir iş yerinde çalışmaya başlamamaları durumunda silinir.

Müdürlükçe bir meslek dalında ustalık eğitimine kaydedilen kalfa sayısının sınıf oluşturacak kadar olmaması ya da ustalık eğitiminin çeşitli olanaksızlıklar nedeniyle yapılamaması durumunda, eğitime alınamayan kalfaların kayıtları, eğitim ve ulaşım olanağı bulunan en yakın kuruma nakledilir. Bu konuda, il meslekî eğitim kurulunca gerekli plânlama yapılır.

Bu kalfaların durumu ve meslek dalları itibarıyla sayısı, ilgili müdürlükçe öğretim yılı başlamadan önce il meslekî eğitim kurulunun sekreterya görevini yürüten müdürlüğe bildirilir. İl meslekî eğitim kurulu kararıyla başka bir kuruma nakledilemeyecekleri yönünde karar alınması durumunda kalfaların eğitimi, aynı meslek alanı içindeki meslek dallarına ait meslek bilgisi dersleri birleştirilmiş sınıflarda yapılabilir. Birleştirilmiş sınıflarda da eğitime alınamayan kalfalar, beşinci yılın sonunda mesleklerinde beş yıl çalıştıklarını belgelendirmeleri durumunda ustalık sınavlarına katılabilirler.

Ustalık eğitimine kayıt yaptıranların ustalık sınavlarına girebilmeleri için kalfalık belgesinin düzenlendiği tarihten sonra, mesleklerinin özelliğine göre Bakanlıkça belirlenecek süre kadar çalışmış olduklarını belgelendirmeleri ve eğitimi başarı ile tamamlamaları gerekir.

Ustalık eğitimine devam ederken askerlik görevi nedeni ile bu eğitimden ayrılanların askerlik görevi sırasında aynı meslekte yapmış oldukları çalışmalar, pratik eğitim süresine dahil edilmez. Bu gibi durumlarda olanların ustalık sınavlarına girebilmeleri için yarım kalan eğitim süresini tamamlamaları gerekir.

Ustalık eğitimine kayıt yaptırmayan kalfaların ustalık sınavlarına girebilmeleri için meslekleri ile ilgili işlerde en az 5 yıl süre ile çalışmış olduklarını sosyal güvenlik kuruluşlarından alacakları hizmet belgesi ile belgelendirmeleri gerekir.

Meslek kuruluşlarına kayıtlı iş yerlerinde çırak olarak çalışıp kalfa olanlar, aynı iş yerinde en az bir yıl kalfa olarak çalışmak zorundadırlar.

Kalfalar;

• Zorunlu askerlik hizmeti
• İkâmetini başka il/ilçeye taşıması,
• Sağlığının mesleğini sürdürmesini olanaksız kılacak şekilde bozulduğunu sağlık raporu ile belgelendirmesi,
• İş yeri sahibi gerçek kişi ise ölümü, tüzel kişi ise dağılması veya iş yerinin iki aydan fazla süre ile kapalı bulunması ve benzeri nedenlerle iş yerinden ayrılabilirler.

Kanun kapsamındaki herhangi bir meslek dalında kalfalık belgesi almış olan kalfalardan: Ustalık sınavına girmek için süresi yeterli olmayanlar
Mesleki eğitime devam ederek kalfalık belgesi almış olanlar, ustalık eğitimine katılabilirler.
Ustalık eğitimi 3308 sayılı kanun´un ve Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği´nin 27. maddesine göre düzenlenir.

• Ustalık eğitimi teorik ve pratik olmak üzere iki bölümden oluşur.
• Ustalık eğitimi mesai saatleri dışında yapılır.
• Ustalık eğitimine katılan adaylardan, pratik eğitim sonunda ayrıca çalışmışlıklarını sosyal güvenlik kuruluşundan belgelendirmesi istenmez.
  
• Ustalık eğitimine kayıt yaptırmayan kalfaların ustalık sınavlarına girebilmeleri için meslekleri ile ilgili işlerde en az 5 yıl süre ile çalışmış olduklarını sosyal güvenlik kuruluşlarından alacakları hizmet belgesi ile belgelendirmeleri gerekir.
  
• Ustalık eğitimine katılmak isteyen adaylar bizzat merkezimize gelerek kayıt yaptırabilirler. Pratik eğitim süresi, adayın kalfalık belgesini aldığı tarihi takip eden 3 ay içerisinde kayıt yaptırırsa kalfalık belgesini aldığı tarihten itibaren başlar. 3 ay geçtikten sonra kayıt yaptıran adayın pratik eğitim süresi başvurduğu tarihten itibaren başlar.
• Ustalık eğitimine katılan adaylar teorik derslerini başarıyla tamamlayıp,2 yıllık pratik eğitim sürelerini tamamladıktan sonra Ustalık sınavına girebilirler.